21 grudnia 2020 roku na platformie Zoom odbędzie się dyskusja „Kondycja psychiczna Polek i Polaków. Jak powinien funkcjonować system ochrony zdrowia psychicznego?” Udział w dyskusji wezmą: dr Marzena Cypryańska-Nezlek – psycholożka społeczna prof. dr hab. Bassam Aouil – psycholog i seksuolog płk Krzysztof Olkowicz – Główny Koordynator ds. Ochrony Zdrowia Psychicznego w BRPO Łukasz Broniszewski – moderator

Debata jest zaplanowana w następujących obszarach:

• Rekomendacje systemowe
• Wpływ pandemii COVID-19 na kondycję psychiczną obywateli
• Wypoczynek
• Relacje i rodzina
• Praca (work-life balance, radzenie sobie ze stresem)
• Opieka psychologiczna i psychiatryczna w Polsce
• Edukacja i edukacja zdalna

Osoby doświadczające zaburzeń psychicznych należą do grupy najbardziej zagrożonej wykluczeniem i nie są dziś objęte wystarczającym wsparciem.

Problemy psychiczne często zaczynają się w pracy. Badanie The Workforce View 2018 in Europe wskazuje na wysoki poziom stresu Polaków w pracy i niski poziom równowagi między pracą a życiem prywatnym w Polsce. Ponadto tylko 47,5% Polaków wskazało w badaniu EUROSTAT, że ma dobre relacje z przełożonymi – ta wartość daje Polsce przedostatnie miejsce w UE (dla porównania w Danii wynosi ona 70,8% a na Malcie – 82,5%). 

Raport Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę pt. „Dzieci się liczą 2017” wskazuje, że pod względem samobójstw nieletnich Polska jest na niechlubnym drugim miejscu w Europie. W 2017 r. policja odnotowała 730 prób samobójczych wśród osób do 18 roku życia. Jest to ponaddwukrotny wzrost w porównaniu do roku 2013. Spośród tych prób niestety 116 zakończyło się śmiercią. Najczęstszą przyczyną zamachu samobójczego są zaburzenia psychiczne.

Zaburzenia zdrowia psychicznego są coraz poważniejszym zagrożeniem na całym świecie. Dane Światowej Organizacji Zdrowia wskazują, że 27 proc. dorosłych mieszkańców UE wraz z Islandią, Norwegią i Szwajcarią doświadczyło przynajmniej jednego z zaburzeń psychicznych. Oznacza to, że problemy ze zdrowiem psychicznym miało około 83 miliony mieszkańców tych krajów Europy, przy czym dane te są nadal zaniżone, gdyż nie uwzględniają wszystkich zaburzeń, nie była także badana grupa Europejczyków powyżej 65 roku życia.

Jedną z najważniejszych przyczyn pogorszenia jakości życia są tzw. zaburzenia afektywne, w tym – najbardziej rozpowszechniona spośród nich depresja. Można już bez wątpliwości powiedzieć, że mamy do czynienia z niebezpieczną chorobą cywilizacyjną.  Na świecie choruje na nią ponad 320 mln ludzi. Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że w ciągu najbliższych 20 lat zaburzenia depresyjne stanie się najczęstszym problemem zdrowotnym. Według danych WHO, w 2015 r. w Polsce na depresję cierpiało niemal 1,9 mln osób. Wśród 28 krajów Unii Europejskie Polska pod względem odsetka osób, u których zdiagnozowano depresję, znajduje się na 10 miejscu. 

Polacy nadal wstydzą się chodzić do psychiatry i do psychologa bojąc się stygmatyzacji. Co prawda w ostatnich latach stajemy się bardziej otwarci na pomoc z zewnątrz, jednak jest to trudne. Tymczasem rezygnacja z szukania pomocy może się skończyć tragicznie. Zaburzenia depresyjne – zwłaszcza nieleczone – są chorobą śmiertelną. Szacunki dotyczące śmiertelności są różne: lekarze wskazują, że od 15 do 25 proc. chorych decyduje się na próbę samobójczą.

Na nasze zdrowie psychiczne bardzo silnie wpływa stres zawodowy, zarówno ten związany z poszukiwaniem pracy, jak i ten w miejscu pracy. Ponad trzy czwarte Polaków doświadcza stresu w pracy co najmniej raz w miesiącu, a niemal jedna piąta – codziennie. Jak wskazuje badanie „The Workforce View in Europe 2017”, jesteśmy w pracy bardziej zestresowani od Włochów, Brytyjczyków, Niemców, Francuzów, Szwajcarów, Holendrów i Hiszpanów. Wg danych ZUS, w ciągu sześciu lat liczba wolnych dni, które wzięli Polacy z powodu zaburzeń psychicznych, wzrosła o ponad 70 procent. Mimo spadającego bezrobocia, odczuwamy też nieustannie niepewność na rynku pracy. 

Czy Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego spełnia oczekiwania? Dziś Najwyższa Izba Kontroli mówi już otwarcie o fiasku tego programu. Dość zauważyć, że w trakcie jego realizacji nastąpił wzrost liczby zamachów samobójczych zakończonych zgonem o ponad 60 proc. „Fiasko Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego uniemożliwiło tworzenie spójnego i zróżnicowanego systemu skutecznej prewencji i leczenia zaburzeń psychicznych” – czytamy w raporcie NIK. Na ochronę zdrowia psychicznego mamy też mało pieniędzy; brakuje nam lekarzy, pielęgniarek psychiatrycznych, terapeutów środowiskowych, rehabilitantów, specjalistów i instruktorów.

Udział w dyskusji wezmą:

dr. Marzena Cypryańska-Nezlek

Psycholożka społeczna. Adiunkt na Wydziale Psychologii Uniwersytetu SWPS. Zajmuje się problematyką badań dotyczących psychologicznych i społecznych skutków zmiany klimatu. Analizuje zależności między reakcjami emocjonalnymi na zagrożenie i zachowaniami prewencyjnymi oraz strategiami radzenia sobie z zagrożeniami. W tym kontekście analizowała między innymi emocjonalne reakcje na zagrożenie związane z COVID-19. Od niemal roku realizuje przy współpracy z Biurem RPO i kilkoma organizacjami pozarządowymi projekt dotyczący kryzysu zdrowia psychicznego

płk. Krzysztof Olkowicz

Główny Koordynator do spraw Ochrony Zdrowia Psychicznego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.  Do jego zdań należy monitorowanie, analizowanie i ocen realizacji praw osób z zaburzeniami psychicznymi oraz osób z niepełnosprawnością intelektualną, jak również przygotowywanie rekomendacji działań RPO w tym zakresie.

prof. dr hab.Bassam Aouil

Polsko-syryjski psycholog i seksuolog. Prezes Polskiego Towarzystwa Terapeutycznego. Współpracuje z różnymi uczelniami w Polsce, jak Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, UMK w Toruniu, WSB w Toruniu i w Bydgoszczy, a także z WSH i WSHE. Prowadzi swoją praktykę psychologiczną i seksuologiczną.

Łukasz Broniszewski  

Działacz społeczny, filozof, ekspert ds. organizacji społecznych, partycypacji obywatelskiej, koordynator projektów, facylitator, trener i doradca.  Prezes zarządu Fundacji Stabilo. 

WYDARZENIE BEZPŁATNE

Termin: 21 grudnia 2020 roku godz. 14:00 – 15:30

Udział online, za pomocą aplikacji ZOOM.

Link do konferencji on-line: https://us02web.zoom.us/j/89491158884

Transmisja będzie także dostępna w wydarzeniu na Facebooku.

Sfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018 – 2030